به نقل از «دانا»

شب‌های قدر در گنجینه‌ی موزه ملی ایران

تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۸۵۶۰۰

از پنجره چوبی مزین به دعای شهدا تا پارچه‌ی زربفت منقوش شده با سوره‌ی نصر و محراب منحصربفرد دوره تیموری که نام حضرت علی (ع) روی آن نقش بسته است، همزمان با شب‌های قدر از گنجینه‌ی موزه ملی ایران معرفی شد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛پنجره چوبی با طرح محرابی و کتیبه‌هایی به خط کوفی علاوه بر کتیبه‌ی سوره اخلاص، منقوش به دعای زیارت شهدا درشب‌های قدر متعلق به قرن ششم قمری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این اثر تاریخی که به شماره ۳۲۸۳ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود، دو لنگه کوچک دارد که در بین یک چهارچوب با تزئینات قرینه قرار گرفته‌اند. در قسمت بالای هرکدام، نقشی شبیه به طرح محرابی کنده شده و در وسط و اطراف آن کتیبه‌ای از سوره‌ی «اخلاص» به خط کوفی است که نیمی از آن در سمت راست و ادامه آن در سمت چپ به صورت برجسته کنده‌کاری شده است.

در سطح میانی هر لنگه کتیبه ای نیز به خط کوفی در چهارده سطر داخل کادر محرابی شکل، با حاشیه‌ای از نگاره‌های گیاهی و اسلیمی، قرار گرفته که دعای زیارت شهدا در شب‌های قدر روی آن نقش بسته است.

مُهر با شعارِ "نصر من الله و فتح قریب"

مُهرهای دوران اسلامی با مضامینِ آیاتی از قرآن کریم، اشعار، احادیث، القاب یا نام افراد با خطوط کوفی، نسخ، ثلث، نستعلیق و آرایه‌های گیاهی، اسلامی و هندسی حک و تزئین شده‌اند.

این مُهرها در دوره صفوی مزین به آیات قرآنی و اسامی معصوم و ائمه اطهار (ع) و بیش‌تر به خطوط ثلث یا نستعلیق حک شده‌اند. یکی از نمونه‌های به جا مانده از این دوره مُهر هشت ضلعی مسطح از جنس صدف است که با کتیبه به خط نستعلیق «نصرمن الله و فتح قریب» در شمسه تزئین شده با نگاره‌های گیاهی و اسلامی نوشته شده است.

محراب منحصربفرد تیموری‌ها مزین به نام حضرت علی (ع)

محرابِ مزین شده به نام حضرت علی (ع)، از جنس سنگ مرمر، به کتیبه‌هایی به خط ثلث و کوفی، نگاره‌های اسلیمی، گیاهی و هندسی به صورت برجسته، کنده‌کاری شده است.

در دو لچک بالای طاق محراب کلمه «علی» در کادر شش گوش به صورت کنده کاری و برجسته به خط کوفی در دو طرف تکرار شده است. در حاشیه دورتا دور محراب آیه‌ی ۱۱۰ سوره‌ی الاسراء به خط ثلث نوشته شده است.

این اثر از محراب‌های منحصر به فرد سنگی دوره‌ی تیموری (سده نهم هجری) است که با تزیینات زیبا در تمام سطح محراب ساخته شده است.

این محراب مرمری، به شماره ۳۳۱۱ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.

پارچه زربفت با نقشِ سوره نصر

قطعه پارچه زربفت و گلابتون دوزی، با پودها نقش‌اندازی شده به رنگ نارنجی، سرمه‌ای و گلابتون، زمینه زر با نقش ترنج‌های متقاطعی از ابریشم نارنجی است. در بین هر ترنج یک سطر از سوره‌ی نصر به طور عمودی و افقی با ابریشم سرمه‌ای و به خط نستعلیق بافته شده است.

قطعه پارچه زربفت مطین به سوره نصر به خط نستعلیق، باقی مانده از سده یازدهم هجری که پیش از این در بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی نگهداری می‌شده، اکنون به شماره ۲۰۲۲۸ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.

نسخه‌ی کوفی کامل از قرآن کریم در یک جلد

این نسخه از معدود نسخه های خطی قرآن کریم به خط کوفی است که به طور کامل در یک جلد و در ۶۴۹ صفحه است که درهر صفحه ١۶ سطر نوشته شده است. این نسخه خطی بدون رقم و تاریخ تحریر است اما در ابتدای آن وقف‌نامه ای از طرف شاه عباس صفوی نوشته شده است.

سر سوره‌ها به قلم زر و تحریر مشکی نوشته شده و علائم پایان آیات و تزیینات حاشیه‌ای مُذَهب و اعراب‌گذاری به صورت نقطه‌های مُذهب و شنگرف انجام شده است. جلد مقوا، ابره از بیرون تیماج مشکی با ترنج و کلاله و لچک و از بیرون، تیماج قهوه‌ای سرطبلدار است.

معرفی اسطرلاب مسطح برنجی

اسطرلاب کامل برنجی مسطح مدور، با ۷ صفحه مدور مدرج که بر سطح آن‌ها، جدول ها، جهت‌های جغرافیایی، اصطلاحات نجومی نوشته شده و تزئینات اسلیمی و گیاهی روی سطوح آن دیده می‌شود.

در رأس(کُرسی) آن تزییناتی به طرح اسلیمی مشبک کاری و ترنجی وجود دارد که در جلو ساده و در پشت ترنج، نام سازنده و تاریخ ساخت «خلیل بن حسین محمد علی و تاریخ ۱۱۰۶» حک شده است. همچنین کتیبه‌هایی شامل؛ بخشی از سوره بقره (آیه ۲۵۵)، صلوات بر ائمه معصوم (ع)، دعای نادعلی و یک بیت شعر فارسی از سعدی (غرض نقشیست کز ما باز ماند که هستی را نمی‌بینم بقایی ) در قسمت‌های مختلف روی اسطرلاب نوشته شده است.

این اسطرلاب باقی مانده از هزار و ۱۰۶ قمری، به شماره ۴۱۸۷ در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود.

 

منبع: دانا

کلیدواژه: موزه ملی ایران نگهداری می شود نوشته شده خط کوفی سوره ی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۸۵۶۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیناپس «آپاراتچی» و «آسمان غرب» و فیلمنامه «یادآوری» کریستوفر نولان در شماره جدید فیلم نگار

سیناپس فیلم‌های «تمساح خونی»، «آسمان غرب»، «پرویزخان»، «آپاراتچی» و «بی بدن»، فیلمنامه نویسی برای سریال در ایران و فیلمنامه کامل «یادآوری» نوشته کریستوفر نولان، از جمله مطالب منتشر شده در دویست و پنجاه و پنجمین شماره ماهنامه فیلمنامه نویسی فیلم‌نگار ویژه اردیبهشت ۱۴۰۳ هستند که در ۱۱۶ صفحه تقدیم علاقه‌مندان سینما و فیلمنامه نویسی شده است.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در ابتدای بخش سینمای ایران سیناپس فیلم‌های «تمساح خونی»، «آسمان غرب»، «پرویزخان»، «آپاراتچی» و «بی بدن» را می‌خوانیم و سپس نقد و تحلیل‌هایی که نویسندگان مجله درباره این آثار نوشته‌اند. گفتگو با حسین تراب نژاد، یکی از فیلمنامه نویسان «آپاراتچی» و گفتگو با علی ثقفی، نویسنده و کارگردان «پرویزخان» از دیگر مطالب این بخش هستند.

پرونده موضوعی این شماره به فیلمنامه نویسی برای سریال در ایران اختصاص دارد که شامل مطالب خواندنی و متنوعی است از جمله: نگاهی به سریال‌های شبکه نمایش خانگی در ایران؛ آنچه در سریال نویسی ایران مورد توجه نیست، بررسی گونه‌های درام کارآگاهی در سریال‌های بعد از انقلاب، وضعیت فیلمنامه نویسی در سریال‌های شبکه نمایش خانگی، معضلات سریال سازی از منظر متن، زیرمتن و فرامتن، گفت‌وگوی جمعی پیرامون فیلمنامه نویسی برای سریال در ایران و....

بخش سینمای جهان با سیناپس روی علف‌های خشک، داستان آمریکایی و فراری آغاز می‌شود و با نقد و گفتگو‌هایی با خالقان این آثار ادامه می‌یابد.

مطالعه تطبیقی کتاب و فیلمنامه «مورد عجیب بنجامین باتن» و چطور خواننده را مجذوب فیلمنامه می‌کنید؟ عناوین صفحات «سینما ادبیات» و «تجربه‌های پراکنده» می‌باشند.

فیلمنامه کامل این شماره به «یادآوری» نوشته کریستوفر نولان اختصاص دارد که توسط حمید گرشاسبی به فارسی برگردانده شده است. نقدی بر این فیلمنامه، مطالب پایانی این شماره است.